Smog alarmfase 7 in Xi'an

Datum: 27-30 December 2001

Per harde slaper reizen we naar Xi'an, de stad waar men in de jaren 70 enorme legers van terracotta onder de grond vond. Vele toeristen komen speciaal hiervoor naar deze stad, die als oude hoofdstad ook nog andere bezienswaardigheden heeft. Maar op het station komt de luchtvervuiling ons al tegemoet.

Chinese treinen

Een harde slaper in chinese treinen houdt in dat er geen aparte, gesloten coupé's zijn, maar open compartimenten. Per compartiment zijn er 2 keer 3 bedden onder elkaar, op de onderste kun je rechtop zitten, op de anderen niet (wij niet tenminste). Aan het andere raam zitten nog twee klapstoeltjes met een minitafeltje. De bedden hebben wel een zachte bekleding en dekbed en kussen, maar geen lakengoed. Iedereen houdt ook gewoon zijn kleren aan als ze gaan slapen, wij dus ook. Het is nog een stuk drukker dan in de Russische treinen en er komt regelmatig eten langs.

De aankomst in Xi'an is massaal. Ondanks het vroege tijdstip is het een drukte van belang. Wij zoeken een bordje met onze namen erop want we zouden opgewacht worden. Als we het bordje niet vinden moeten we even stil gaan staan en dan zijn we prooi voor taxichauffeurs, tour- en hotelbemiddelaars en bedelaars. We zoeken een rustiger plekje op en bespreken onze strategie als één man ons volgt. Volgens hem is het nog te vroeg voor het busje van ons hotel maar hij belooft ons er voor 8 yuan heen te brengen. Omdat we het anders ook niet weten gaan we er maar op in en hij brengt ons naar een taxi....

De taxi brengt ons keurig naar ons hotel, waar we de goedkoopste kamer op een zaal nemen. Goede keuze, want er blijken helemaal geen andere reizigers te zijn zodat we gewoon een privé-kamer hebben. De receptie kan ook treinkaartjes en tours voor ons regelen en wil dat we daar snel over beslissen. Dit doen we blijkbaar niet snel genoeg want even later staat de man van het station voor de deur. Hij blijkt het toeristenbureautje te runnen dat voor het hotel zit en dat ook de treintickets regelt. We laten ons echter niet opjagen melden onze beslissing later wel bij de receptie.

Smerig

Als we later die morgen voor het eerst richting het centrum gaan valt ons direct op hoe smerig de stad is. Op de straten ligt veel stof, gebouwen zijn grauw en we roepen smog alarmfase 7 af. In Beijing liepen al veel mensen met stofkapjes voor hun gezicht, maar als het ergens nodig is dan is het wel hier. We vragen ons af hoe het in de hete zomer wel niet moet zijn.

Met de bus in de stad aangekomen lopen we eerst maar door de winkelstraat richting bank om te pinnen. Er staan hier zeer luxe winkels en warenhuizen waar de nieuwste electronische snufjes (grote TV-schermen, design PC's etc) voor weinig te koop staan. Deze worden afgewisseld met traditionele winkels waar het personeel je nog probeert binnen te lokken. Op straat worden ook nog allerlei diensten aangeboden (kapotte kleding laten maken bijvoorbeeld) en met de eetstalletjes erbij geeft dat het beeld van een chinese stad anno 2001.

Moslimwijk

Terug van het pinnen komen we bij de Bell tower, een toren in chinese stijl. Helaas komt de zon niet goed door de smog heen en toont de toren nogal grauw. Even verderop is de Drum tower, een iets kleinere versie, maar nauwelijks te zien. We lopen door de poort van deze toren de Moslimwijk binnen, waar vele souvenirwinkeltjes in de smalle steegjes staan. We kijken onze ogen uit en worden overal naar binnen gelokt, we zijn weer bijna de enige buitenlanders hier.

Midden in de wijk staat de grootste moskee van China. We hebben hem eerst niet in de gaten maar worden door onze reisgids en wat bordjes weer terug geleid naar de ingang. Wanneer je niet zou weten dat het een moskee is had het een willekeurig chinees tempelcomplex kunnen zijn. De gebouwen zijn in chinese stijl met een aantal binnenplaatsen. Er lopen wel veel chinezen met moslimpetjes op, die de diensten volgen die hier nog gegeven worden. Als bezoeker mogen we ook niet in de gebeds en reinigingsruimtes. Als de jammermuziek uit de luidsprekers klinkt is dat een vreemde gewaarwording in deze chinese omgeving.

Het Terracotta leger

De tweede dag in Xi'an gaan we op weg naar de tweede attractie van China: het terracotta leger. Er worden veel tours daarheen aangeboden, waarbij ook nog een aantal andere bezienswaardigheden worden aangedaan. We hadden al gehoord dat daar niets aan was en dat het met het openbaar vervoer prima te doen was. Dus op weg naar bus 306 bij het station maar voordat we daar zijn wordt ons aanbevolen om toch vooral met de minibus, ook 306 genoemd, mee te gaan. Wetend dat je dan bij allerlei juwelierwinkeltjes uitkomt negeren we dat aanbod en stappen in de grote bus.

Het terracottaleger is bij toeval door een boer gevonden in 1974 en bestaat waarschijnlijk uit meer dan 10000 levensgrote soldaten en paarden van klei, opgesteld in gevechtsformatie. De beelden zijn 2000 jaar oud en men vermoedt dat ze bedoeld zijn om het graf van keizer Qin Shihuang te beschermen. Omdat dit graf nog enkele kilometers verderop ligt denken sommige archeologen dat het tot nu toe gevonden leger slechts een onderdeel is van een veel groter geheel.

Op advies van een eerdere bezoeker bezoeken we de vier hallen in omgekeerde volgorde. Eerst het museum, waar foto's en herdenkingen staan van eerbetonen en bezoeken van hoogwaardigheidsbekleders. Ook staan hier de uitgegraven bronzen paard en wagen van bij het graf van keizer Qin Shihuang ogesteld. Dan naar put nummer 3, waar de commandopost gevonden en bijna compleet uitgegraven is. Vervolgens put 2, waar nog heel weinig is opgegraven. Men wacht hier met opgraven totdat men een techniek heeft om de kleuren van de figuren, die na opgraven binnen enkele minuten verdwijnen, te behouden. Wel staan hier aan de zijkanten enkele uitgegraven exemplaren om te bewonderen. Ten slotte door naar put nummer 1.

In put 1 krijg je een beeld van een geheel leger van klei. Lange rijen achter elkaar van allemaal krijgers, allemaal hetzelfde maar toch in detail verschillend. Ongelooflijk dat iemand opdracht heeft gegeven om dit te bouwen. De brave keizer moet behoorlijk aan grootheidswaanzin hebben geleden. Hoewel het een bijzonder gezicht is, is de prestatie echter niet te vergelijken met bijvoorbeeld het bouwen van een pyramide. Kun je één figuur van klei maken, dan kun je er ook 10000 (laten) maken. We zijn zeker onder de indruk van de massaliteit, maar om dit nu, zoals de chinezen doen, het achtste wereldwonder te noemen....

Souvenir

Als je het complex af komt lopen wordt je aangevallen door de souvenirsverkopers. De concurrentie is waarschijnlijk moordend en het seizoen is laag, dus de prijzen schieten naar beneden zonder dat we ook maar ergens op in gaan. Doosjes met 4 terracottafiguren gaan van 10 via 5, 3, en 2 naar 1 yuan. 30 cent is geen geld, maar wij vinden de dingen gewoon lelijk.

Wel valt ons oog op een mooi schip van jade. Deze schepen hebben we al eens eerder bewonderd maar zijn doorgaans erg duur en bovendien te groot om mee te nemen. De prijs schiet echter naar beneden en als we hem nu direct opsturen, samen met de boeken die we niet meer nodig hebben.... Om een lang verhaal kort te maken, we dingen af naar 160 yuan (25 euro) en kopen hem. Later blijkt dat het versturen nog duurder is (200 yuan) maar zo hebben we wel een souvenir dat de moeite waard is.

Stadsmuur

Na de volgende dag het pakket naar huis gestuurd te hebben, gaan we op weg om de stadsmuur van Xi'an te zien. Op advies van een hollands stel dat we tegenkwamen doen we dit aan de zuidkant, waar ook nog een authentiek chinees straatje ligt. Nou ja, authentiek, het is in ieder geval een chinees straatje zoals toeristen die graag zien, met veel souvenirwinkeltjes.

De stadsmuur is indrukwekkend. 12 meter hoog en 15 meter dik bood het samen met de gracht eromheen vroeger bescherming aan de stad. We lopen er voor 10 yuan overheen, maar het is eigenlijk leuker om er voor 1 yuan langs te lopen door een parkje en langs de gracht. Dat doen we later dus op de terugweg.

De volgende bestemming die we nog willen zien bereiken we met de bus vanaf de zuidelijke muur. Dit is de pagode die 64 meter hoog torent. Daar aangekomen blijkt dat er een flinke muur in een wijde omtrek omheen staat en toegang kost weer 20 yuan. Je mag tegen extra vergoeding ook nog op de pagode klimmen maar ja, met die smog zie je toch weinig. Omdat men ons niet duidelijk kan maken wat er zo interessant moet zijn binnen de muren houden we het bij een wandeling eromheen.

Boedha-grot

Halverwege die wandeling zien we iets opmerkelijks. Een grote Boedha markeert een grot die je kan bezoeken. Wazige fotoos en teksten in het chinees moeten duidelijk maken wat er in de grot te zien is, maar we worden er niet veel wijzer van. Onze reisgids rept met geen woord over deze plek maar we zijn toch te nieuwsgierig om door te lopen.

De grot komt uit in een lange, verlichte gang met chinese wandschilderingen. Er schalt vrolijke muziek uit de luidsprekers (oe-ie oe-a-a) maar omdat we praktisch de enigen zijn hangt er een eng sfeertje. Dan komen we uit bij drie gouden boedha's, met nog 18 andere figuren (wel vaker bij boedha's, maar we hebben er ons nog niet genoeg in verdiept om te weten wie dat zijn). We hebben al waar voor ons geld, maar links van de boedha's gaat de gang nog veel verder.

Af en toe komen we bij een nis uit. Vaak zijn die donker, maar er is er ook één met allemaal vreemd grijnzende poppen. Dan moeten we ineens betalen voor een andere nis. Die nis toont ons allerlei chinese (keizerlijke?) poppen. Dan een nis met allemaal ijzeren, enge figuren met 6 armen. En tenslotte komen we uit bij iets wat op een tombe lijkt. Is dit het graf van iemand? We komen met meer vragen dan antwoorden weer naar buiten, maar zijn wel weer een ervaring rijker.

In de stad gaan we nog even op zoek naar CD's. We hadden Kane, de eigenaar van het restaurant bij ons hotel, namelijk beloofd om te kijken welke westerse rock muziek er hier te koop is. Het valt ons op dat de prijzen erg verschillen, van westerse prijzen tot aan spotgoedkoop. We vinden niet veel goede westerse muziek, wat we zien is ofwel oud (Beatles) ofwel echte pop (Britney Spears, Michael Jackson). Uiteindelijk vinden we wel 'Nevermind' van Nirvana voor 12 Yuan, zodat we die maar hebben gekocht.

We eten vandaag in de stad bij een echte vreetschuur; in het midden staan grote tafels om aan te eten en aan de zijkanten kun je voor weinig halen wat je lekker vindt. Goed voor de budgetreiziger, maar zo te zien ook voor de chinezen. 's Avonds nemen we nog een biertje in het warme café van Kane. Van hem leren we ook wat meer over de situatie in Xi'an en China in het algemeen. Bij hem gaan we de volgende dag ook ontbijten voordat we vertrekken richting Chongqing.

Xi'an is vanwege zijn centrale ligging en het terracotta leger een stad die veel door reizigers wordt bezocht. Het is daarom erg jammer dat de stad zo smerig is. Dit komt ondermeer omdat de bossen rondom de stad gekapt zijn en nu stoffige vlaktes vormen. Bovendien komt er veel rook van de auto's en de industrie. We hebben het vermoeden dat daardoor het aantal toeristen, of de duur van hun verblijf terugloopt. Dit heeft een aantal reizigersrestaurants bij ons hotel al de kop gekost. Als de stad niets aan dat probleem doet, is het jammer van de mooie dingen die Xi'an weldegelijk te bieden heeft.

Ga terug naar: Modern Beijing

Ga door naar: De kloven van de Yangtse rivier

Ga naar het overzicht van China

Wereldreis zonder vleugels