Mooi en lelijk Moskou

Moskou, de machtige hoofdstad van Rusland, met zijn Kremlin en Rode Plein. Hoe erg zal het veranderd zijn na de val van het communisme, en wat is er nog van weleer overgebleven?

De rit naar Moskou is een koude. De auto van Pasha rijdt wel weer goed, maar hij blijkt moeilijk warm te stoken. Ook doet de startmotor het niet meer zo best wat Pasha er toe beweegt om hem onder het rijden een paar keer uit te proberen, zonder veel succes. Als hij dan ook nog in Staritsa iets af moet geven en ons wel erg lang in de kou laat zitten hebben we het even met hem gehad. Op zijn vraag of we nog langs een paar bezienswaardigheden willen is ons antwoord dan ook vriendelijk 'Nee, zo snel mogelijk naar Moskou, alsjeblieft'.

Eenmaal in de buurt van Moskou wordt het verkeer chaotisch. Pasha, die tot dan zeer rustig gereden heeft, moet hierin mee en dat doet-ie dan ook. Als we Moskou binnenrijden worden we ook nog eens aangehouden en moet Pasha zijn papieren laten zien. Dat is normaal voor Moskou, weet hij te melden en we moeten er niet vreemd van opkijken als ons dat in de stad ook overkomt. Er is dus nog wel iets van die politiestaat overgebleven.

In het Moskou bij nacht laat Pasha ons alvast wat highlights zien, zoals het witte huis, waar tegenwoordig de regering huist, een westerse winkelstraat en een chocoladefabriek, zonder Sjakie echter. We hebben echter niet overal evenveel aandacht voor en zijn blij wanneer we bij het appartement van Pasha komen. We nemen onze intrek op de zolder waar we de rest van de avond niet meer afkomen.

Tegenstelling op het Rode Plein

De volgede dag besteden we vooral aan de was, die met de middag verspreid over het hele appartement hangt te drogen. Maar we moeten er natuurlijk ook nog even op uit om het Rode Plein te zien, wat op een steenworp afstand ligt. Daar aangekomen zijn we onder de indruk van het Kremlin, het mausoleum van Lenin en de Basili kathedraal op het Rode Plein. We stellen ons een beetje voor hoe hier vroeger de militaire parades marcheerden. Aan de andere kant van het plein staat nu echter het Goem, het grootste warenhuis van Moskou. De overdaad aan luxe goederen die daar uitgestald staan maken direct duidelijk dat die tijd ver achter ons ligt.

We lopen ook nog even door een paar andere straten van Moskou, ondermeer om wat te eten. We ontcijferen uit het Cyrillische schrift al snel de Pizza Hut en even daarna ook de 'Gamboergers' van McDonalds. Van de rest van de restaurants proberen we een goedkope te nemen, met name door niet die tenten binnen te stappen waar ze ons met 4 man staan op te wachten. en dat lukt aardig, we vinden een restaurat waar ze geen Engels spreken maar wel een Engelse kaart hebben en waar we voor een redelijke prijs redelijk eten krijgen.

De Boulevard ring

De volgende dag besluiten we een route te gaan wandelen uit onze reisgids. Moskou is opgedeeld in ringen, die de vroegere stadsgrenzen aangeven. Eén van die ringen bestaat uit een keten van boulevards, en dat belooft een mooie wandelroute te zijn. Na een tijdje wandelen komen we op de eerste boulevard en inderdaad, het bestaat uit een tweetal bomenrijen waartussen we rustig, gescheiden van het drukke verkeer aan beide zijden, kunnen wandelen.

De ene boulevard gaat in de andere over, maar bij die overgangen is niet echt aan de voetgangers gedacht. Om niet in gevaar te komen dien je driemaal een drukke weg over te steken om weer tussen de bomen van de volgende boulevard uit te komen. En zelfs dan moet je uitkijken, want er zijn geen aparte stoplichten voor afslaand verkeer zodat je als voetganger met groen licht nog steeds overhoop gereden kan worden. Was het maar 10 jaar terug toen er nog nauwelijks auto's in Moskou waren....

Onze reisgids geeft vele beschrijvingen van gebouwen langs de boulevards. We zoeken ons echter suf naar sommigen daarvan, terwijl anderen die ons opvallen niet beschreven staan. Verder staan er erg veel standbeelden langs de route, zoveel dat we de indruk hebben dat iedereen die ook maar één boek geschreven heeft hier een beeld krijgt. Dit doet de beelden van echt belangrijke personen naar onze mening teniet, maar misschien zitten we ernaast en zijn alle beelden die we zien wel van erg belangrijke persoonlijkheden.

Als we inmiddels een behoorlijk koude neus hebben (we hebben ook nog ijshockey gezien op de vijver van een brede boulevard) besluiten we even een bakkie thee te gaan doen. Vanwege de kou zijn we niet zo kieskeurig en daar worden we naar afgerekend, we zijn voor twee thee, een gebakje, een cola en een wodka meer kwijt dan gisteren voor het hele avondeten. Voortaan een beetje opletten dus.

's Avonds worden we pas echt opgelicht. Het eten in een tentje, waar ook de kaart niet in het engels is, is goed en niet duur, maar we moeten 110 roebel (5 Euro) afrekenen voor een biertje, terwijl we duidelijk om de 'cheapest' vroegen. De bediening doet of haar neus bloedt, terwijl ze begrijpend knikte bij de bestelling. We kunnen haar wel schieten, maar kennen te weinig Russisch om haar op haar falie te geven. We doen het dus af met kwade blikken en eisen iedere kopeek (russische cent) wisselgeld terug. Weer een lesje geleerd, denken we maar.

Een gratis tour

Zaterdag heeft Pasha voor ons een gratis tour geregeld. Hij brengt regelmatig verschillende cliënten met elkaar in contact zodat mensen die hun Engels willen oefenen een gratis tour geven aan toeristen. Het meisje dat ons rondleidt is een vriendin van Pasha's vrouw Olesya, en we horen later dat er behoorlijk op haar ingepraat moest worden om haar te overtuigen dat wij buitenlanders niet eng zijn en niet van een andere planeet komen. Ze is dan ook wat verlegen en we moeten meer aan haar vragen dan dat ze dingen uit zichzelf uitlegt.

We gaan eerst naar het Kremlin waar we, zoals bijna overal in Rusland, als buitenlanders weer veel meer moeten betalen om binnen te komen dan de Russen. Afijn, niks aan te doen, maar eenmaal binnen valt het allemaal een beetje tegen. Natuurlijk, de kathedralen en kerken zijn prachtig, maar daar kent Rusland er zoveel van. En binnenin die gebouwen bevinden zich exposities van respectievelijk de tombes van tsaren, iconen van heiligen en juwelen, maar dit alles rechtvaardigt de 350 roebel (15 Euro) p.p. ons inziens niet.

Na het Kremlin leidt onze gids ons naar de belangrijkste winkelstraat van Moskou, de Arbat. Hier bevinden zich ondanks de kou talrijke souvenirsstalletjes op straat. Ook doen we een bakkie bij een Russische fastfood zaak, waar we ons vergapen aan de voor ons vreemde fastfood gerechten. Tenslotte brengt ze ons met de metro, op zich al een bezienswaardigheid, weer terug.

Highlights or Ugly tour

Pasha heeft ons er al diverse keren op gewezen dat hij de enige is die een tour organiseert langs alle lelijke plekken van Moskou. Omdat we wel denken te weten wat we op die plekken te zien krijgen en omdat ons dat niet erg aanspreekt hebben we die boot maar afgehouden. Op zondagmorgen komt hij met een voorstel om dan maar per (inmiddels gerepareerde) auto een highlights tour te doen. Bij het bespreken daarvan kan hij het niet nalaten om enkele punten uit de Ugly tour te noemen en die spreken ons ook wel aan, zodat we overeenkomen een soort combinatietour te doen.

Na een snel rondje door het centrum van de stad, die wat langer duurt vanwege een bevroren ruitensproeier, brengt Pasha ons op een heuvel net ten zuiden van de stad. Hiervandaan heb je een mooi uitzicht over de stad, waarbij de kerken, de rivier, maar vooral ook de 7 stalinistische gebouwen opvallen. En of je ze nou lelijk vindt of niet, ze zijn wat ze bedoeld waren om te zijn: imposant.

Hierna komen we langs het victorie-park. Hier staan monumenten van verschilende overwinningen, met name die op de Duitsers. Er staat ook nog een rij oude tanks en een vreemde lange naald waaraan een beeld hangt. Door Moskovieten wordt dit ook wel de 'kever op een speld' genoemd. Zeker van veraf is het een raar ding.

Dan rijden we over de weg die speciaal gemaakt is voor de terugkomst van troepen naar Moskou. Een weg zo breed dat er 7 tanks naast elkaar de stad in kunnen rijden, van alle kanten bejubeld. Tenminste, dat was de bedoeling. Iedere weg Moskou in heeft in de tijd van Stalin sowieso een tweetal imposante torens gekregen, maar aan deze weg zijn ze nog groter. Uiteindelijk komt de weg langs het witte huis en eindigt hij uiteraard bij het Kremlin.

Naast de typische Sovjet huizenblokken zijn er nog een paar noemenswaardige onderdelen van de Ugly Tour. Zo is er zo'n 5 jaar geleden een standbeeld van Columbus aan de stad geschonken. Omdat dit nogal een omstreden persoon is waren er nogal wat protesten tegen het plaatsen daarvan. Toen heeftt het stadsbestuur uiteindelijk besloten het standbeeld te laten staan, maar het hoofd van Columbus te vervangen door dat van Peter de Grote. Ook staat er in een parkje een rijtje beelden dat de kinderen moet waarschuwen tegen de slechte invloeden, zoals drugs, prostitutie, alcohol, etc. De beelden zijn echter helemaal niet zo afschrikwekkend, eerder amusant. Dus of die kinderen de wijze lessen daarvan aannemen is zeer de vraag.

Het laatste verhaal dat we krijgen voorgeschoteld gaat over de kathedraal van Christus de Zaligmaker. Deze is gebouwd op de plek van een klooster, dat daarvoor vernietigd werd. Het verhaal wil dat de moederoverste van het klooster de vloek uitsprak dat de kathedraal hetzelfde lot beschoren zou zijn. En inderdaad, onder Stalin, die godsdienst verbood, werd de kathedraal vernietigd. Op haar plaats wilde hij een paleis bouwen waar de partij in kon vergaderen. Maar helaas, de moerasgrond was niet geschikt voor het blok beton dat men voor ogen had. Dus bleef het terrein leeg en vormde zich een meertje waarin kinderen gingen zwemmen en soms verdronken. Dus werd er maar een zwembad in gemaakt dat nu, na de glasnost, weer is verdwenen ten faveure van de nieuwe kathedraal. Men zegt echter dat vanwege het verleden de gouden koepel nooit mooi zal glimmen, hoeveel goud men er ook aan besteed. En inderdaad, als je goed kijkt heeft de koepel een grijsachtige gloed.

Op maandag bezoeken we, voordat we op de trein naar Irkoetsk stappen, nog een lokale markt. Al met al moeten we zeggen dat Pasha ons de meest markante plekken van Moskou heeft laten zien, een stad met veel gezichten en veel bezienswaardigheden. We merken wel dat de stad nog enigszins worstelt met de nieuw verworven vrijheden en met de buitenlandse bezoekers die het aantrekt. Door het drukke autoverkeer is het niet overal even prettig om te wandelen, maar dat geldt voor zoveel steden. Maar dit alles maakt het tot een stad die we niet bovenaan plaatsen op het lijstje 'nogmaals te bezoeken'.

Ga terug naar: Real Russia

Ga door naar: De Trans-Siberie Express

Ga naar het overzicht van Rusland

Wereldreis zonder vleugels